Jakie są obawy związane ze starzejącym się chińskim systemem emerytalnym?

Starzejące się społeczeństwo Chin stanowi poważne zagrożenie dla kluczowych celów politycznych nakreślonych przez Pekin w ciągu następnej dekady, w tym zwiększenia konsumpcji krajowej i zarządzania rosnącym poziomem zadłużenia. Ponieważ populacja Chin w wieku 60 lat i starszych osiągnie 296,97 mln w 2023 r., co stanowi około 21,1% całkowitej populacji, w porównaniu z 280,04 mln w 2022 r., rosną obawy, że system emerytalny może nie być w stanie dotrzymać kroku bez znaczącej reformy, ponieważ demografia kraju szybko się zmienia.

Jak funkcjonuje chiński system emerytalny?

Chiński system emerytalny składa się z trzech głównych elementów: podstawowego systemu emerytalnego kontrolowanego przez rząd; dobrowolnego planu emerytalnego dla pracowników oferowanego przez pracodawców; oraz prywatnych dobrowolnych planów emerytalnych. Pomimo tych elementów, zarówno programy korporacyjne, jak i prywatne są słabo rozwinięte, a system publiczny jest już pod znacznym obciążeniem finansowym. System emerytalny jest zarządzany głównie na poziomie prowincji, a nie jako program krajowy, a regiony na północy borykają się z największymi deficytami emerytalnymi ze względu na słabą gospodarkę i znaczną emigrację na przestrzeni lat. Aby zaradzić dysproporcjom między regionami, Chiny utworzyły w 2018 r. specjalny fundusz w celu redystrybucji funduszy emerytalnych z bogatych prowincji przybrzeżnych, takich jak Guangdong, do regionów takich jak Heilongjiang i Liaoning. Około jedna trzecia chińskich prowincji boryka się z niedoborem funduszy emerytalnych, a prognozy państwowej Chińskiej Akademii Nauk wskazują, że publiczny system emerytalny może zostać wyczerpany do 2035 roku. Według ekspertów emerytalnych, wydatki na publiczne emerytury w Chinach już teraz przekraczają 5% produktu krajowego brutto.

Kiedy obywatele Chin otrzymują emeryturę?

Chińczycy kwalifikują się do emerytury po przejściu na emeryturę, zazwyczaj w wieku 60 lat dla mężczyzn, 55 lat dla pracowników umysłowych i 50 lat dla pracownic fabryk. Jednak wraz ze wzrostem średniej długości życia w Chinach z 44 lat w 1960 r. do 78 lat w 2021 r. - wyższej niż w USA - i prognozowanej na ponad 80 lat do 2050 r., ponad 20% z 1,409 miliarda Chińczyków jest w wieku 60 lat lub starszych. Chiny szczycą się największym na świecie systemem zabezpieczenia społecznego, a według państwowych mediów około 1,05 miliarda ludzi ma płacić składki lub otrzymywać płatności z krajowego podstawowego systemu emerytalnego. Jednak według Międzynarodowej Organizacji Pracy ONZ średnia miesięczna wypłata emerytury w Chinach w 2020 r. wynosiła około 170 juanów (23,62 USD), znacznie poniżej średniej miesięcznej wypłaty w wysokości 1 907 USD w ramach finansowanego przez rząd USA programu Social Security. Pomimo wyższych zarobków przeciętnego amerykańskiego pracownika, świadczenia emerytalne w Chinach nadal są bardzo zróżnicowane.

Czy Chiny planują zreformować swój system emerytalny?

W 2022 r. chińska Rada Państwa przedstawiła plan wzmocnienia wsparcia dla starzejącej się populacji kraju, który obejmuje plany zwiększenia liczby domów opieki i wprowadzenia nowego prywatnego systemu emerytalnego w celu ułatwienia inwestycji w różne produkty finansowe. Postępy w reformowaniu systemu emerytalnego są jednak powolne. Chociaż Chiny ogłosiły oficjalną politykę podniesienia ustawowego wieku emerytalnego w 2020 i 2021 roku, dalsze szczegóły nie zostały ujawnione. Wielu obywateli wyraziło frustrację i zaniepokojenie możliwymi zmianami w mediach społecznościowych, powołując się na obecne trudne środowisko pracy i wysoką stopę bezrobocia. Według Larry'ego Hu, głównego ekonomisty Macquarie, stosunek dziesięciu Chińczyków w wieku produkcyjnym przypadających na jednego emeryta w 2002 roku spadł do pięciu w 2021 roku, a prognozy wskazują na dalszy spadek do czterech w 2030 roku i dwóch w 2050 roku.